Nie istnieją reguły opisujące dobrą fotografię, są tylko dobre fotografie.

[Ansel Adams]

Nie ważne czym robisz zdjęcia, najważniejsze aby poznać funkcję swojego aparatu czy lustrzanki. Jednym z popularniejszych powiedzeń dotyczących fotografii jest to, że to nie aparat robi zdjęcia, ale fotograf.

Najlepszy aparat to taki, który masz przy sobie i potrafisz szybko nim zrobić dobre zdjęcie!

Najważniejsze jest miejsce, w którym przechowujesz aparat fotograficzny. Musi być to miejsce przede wszystkim suche! Wilgoć szkodzi urządzeniom elektronicznym, niezależnie od jego przeznaczenia. Miejsce to musi być również zacienione, ponieważ w upalnych temperaturach akumulatorek aparatu szybciej ulegnie rozładowaniu, a nawet może ulec tzw. „rozlaniu”.

Torba, w której przechowujemy aparat fotograficzny podczas wyjścia na zdjęcia plenerowe musi być odpowiednia do rozmiarów aparatu - nie może być ani za mała ani za duża, bowiem i jedno i drugie szkodzi naszemu sprzętowi. W takiej torbie powinno się też znaleźć miejsce na ładowarkę, czy dodatkowy akumulator w razie rozładowania oraz ściereczki do szybkiego przetarcia obiektywu z kurzu czy innych zanieczyszczeń.  

Wyczekiwanie na odpowiednie światło zajmie Wam o wiele mniej czasu, jeżeli przyjedziecie o określonej porze dnia.

Fotografując latem w samo południe, możecie liczyć co najwyżej na ostre słońce, w którym niestety nawet najpiękniejszy krajobraz wyjdzie płaski i nijaki.

Jednakże jeżeli wybierzecie się w plener godzinę po wschodzie słońca lub na godzinę przed jego zachodem, ujrzycie, jak promienie z nisko zawieszonego źródła światła tworzą delikatniejsze i dłuższe cienie, podkreślając przepiękne szczegóły scenerii, która rozpościera się przed Waszymi oczami. Ponadto, co bardzo ważne, światło będzie miało cieplejszą tonację, przez co cała scena będzie zdecydowanie bardziej przyjazna niż w ostrym świetle południa.

Zasada trójpodziału była początkowo wykorzystywana głównie w malarstwie, ale równie dobrze można ją przełożyć na fotografię. Prawdą jest, że zdecydowanie lepiej ogląda nam się zdjęcia niesymetryczne, ta wiedza bardzo pomaga przy komponowaniu kolejnych ujęć. Korzystanie z zasady trójpodziału jest bardzo proste, a przy tym wyjątkowo efektowne.

Gdy robicie zdjęcie, spróbujcie wyobrazić sobie, że jest ono podzielone w poziomie na trzy identyczne części i podobny podział wykonajcie w pionie, w ten sposób powstanie dziewięć sektorów. Wiele aparatów może wyświetlać taką siatkę w aparacie.

Umieszczanie obiektu w centrum kadru to najczęstszy błąd.

Gdy zaczynacie planować ujęcie postarajcie się, zaaranżować je tak, by kluczowe elementy znajdowały się w “mocnych punktach”, tzn. miejscach, w których przecinają się linie lub w sektorach, które one tworzą.

Zwróćcie także uwagę na interakcję jaka zachodzi pomiędzy danymi elementami obrazu. W zdjęciu krajobrazowym podział może wyglądać tak, że jedną trzecią zajmie niebo a resztę kadru wypełni krajobraz.

Stojąc na baczność, rzadko zrobisz ciekawe zdjęcie. Zastanawiałeś się, dlaczego twoje zdjęcia są - nie bójmy się tego powiedzieć - nudne... :)

A może to kwestia perspektywy? Jeśli coś jest na wprost twoich oczu, zrób zdjęcie z dołu. Obiekt urośnie. Albo z góry - wtedy zmaleje, ale pokażesz jego tło i kontekst.

Ogólnie rzecz biorąc, szeroki kąt i niewielka odległość spowodują charakterystyczne przerysowanie i ujęcie w kadrze sporej ilości tła. Cofnięcie się i użycie dłuższej ogniskowej zniweluje przerysowanie, ale wytnie dużo mniejszy fragment tła. Najbardziej neutralne są okolice ogniskowej 50 milimetrów. Fotoreporterzy przez lata używali również ogniskowej 35 milimetrów jako tej, która daje najbardziej uniwersalny kąt widzenia. Do wąskiego portretu, na którym ma się znaleźć tylko twarz, najlepsze są ogniskowe od 85 mm w górę.

Ruszaj nogami, a nie zoomem! Obiektyw z optycznym zoomem to wspaniały wynalazek, ale najczęściej jest używany dokładnie odwrotnie, niż powinien być. Gdy dzieje się coś ciekawego, amatorzy zoomują, żeby mieć na zdjęciu więcej szczegółów. Gdy stoją przed budynkiem, używają szerokiego kąta, żeby cały zmieścił się w kadrze.

Zoom nie ma zastępować fotografowi nóg. Dynamiczne zdjęcia ludzi, akcji, ruchu najlepiej robić z bliska, używając szerokiego kąta. Lekkie przerysowanie związane z bliską perspektywą doda fotografii życia i sprawi, że oglądający poczują się, jakby byli w centrum fotografowanych wydarzeń.

Głębia ostrości to termin z dziedziny fotografii opisujący strefę ostrości przed i za właściwym punktem ustawiania ostrości. Innymi słowy, po ustawieniu ostrości na danym polu ostre będą również punkty przed i za ustawionym punktem. Obszar między tymi punktami to głębia ostrości.

• Wartość przysłony: o tym już pisaliśmy. Im większa wartość przysłony, tym większa głębia ostrości, czyli więcej elementów na zdjęciu będzie ostrych. Ustawienie małej wartości przysłony skutkuje tym, że jeden obiekt jest wyraźny, a wszystko co przed nim i za nim jest rozmyte.

• Długość ogniskowej obiektywu: zasada jest prosta: im dłuższa ogniskowa, tym mniejsza głębia ostrości. Znaczy to tyle, że głębia ostrości jest bardzo mała w zoomach (np. o ogniskowej np. 200mm), a bardzo duża w obiektywach szerokokątnych (np. 14mm).

• Odległość od obiektu: im bliżej obiektu, tym mniejsza głębia ostrości.

Tak, to prawda, w fotografii chodzi o światło. Ale kluczem do zrobienia dobrego zdjęcia jest światło naturalne. To ono wydobywa kształty, kolory i faktury, nadaje zdjęciu plastyczność i wprowadza trzeci wymiar. Piękne światło sprawia, że nawet najbanalniejszy kadr wygląda profesjonalnie.

Wbrew powszechnemu odczuciu wcale nie wtedy, gdy słońce świeci z góry. W okolicach południa powstają bardzo duże kontrasty, z którymi aparaty sobie nie radzą. To, co w słońcu będzie prześwietlone, w cieniu - będzie prawie czarne. Musisz kombinować: rób zdjęcia tylko w słońcu lub tylko w cieniu.

Drugi problem to fotografowanie ludzi. Wyobraź sobie swoją ukochaną w Wenecji, a na jej twarzy wielki cień zgrabnego noska i ciemne, zacienione oczy. Dlatego najlepiej odpuścić i wrócić w upatrzone miejsce o lepszej porze dnia - czyli rano lub wieczorem. Wtedy powstają najlepsze zdjęcia.

* Wszystkie zdjęcia pochodzą z archiwum fotograficznego Agencji Informacyjnej Polska Press. Zakaz kopiowania.